Jan Wedeven
16 juli 2024
“Wie heeft zal gegeven worden en wie niet heeft, zal ontnomen worden ook wat hij heeft”. Deze bekende uitspraak van Christus – althans aan hem toegeschreven – is niet geschikt om voor kennisgeving aan te nemen en hij is ook niet gemakkelijk te begrijpen. Het is een mysterieuze en paradoxale uitspraak. De wijsheid die toch uit de woorden spreekt, doet vermoeden dat hij inderdaad afkomstig is van Christus. Ik ga daarvan uit. De uitspraak is kennelijk bedoeld voor de goede verstaander. Jezus geeft de betekenis niet zomaar prijs. We worden uitgenodigd tot nadenken om tot begrip te komen. Jezus doet dat vaak, bijv. in zijn gelijkenissen.
Wat is in deze uitspraak dat wat iemand al dan niet bezit? Dat is de cruciale vraag. Het is kennelijk een normatief bedoelde uitspraak, als ware het iets wetmatigs waar het Jezus om te doen is. Laat ik proberen de nogal mysterieuze woorden uit te leggen zoals het mij goeddunkt. Het gaat om (het bezit van) de goede levensinstelling. Die dient in overeenstemming te zijn met het gebod van de liefde, de naastenliefde. Wie een goede levensinstelling heeft en daarnaar leeft, is een goed mens in de ogen van God. “Standing firm in the eyes of God”, zoals ik een non eens heb horen zeggen, is een heel goede levenshouding.
Moedig standhouden in de woedende storm die het leven vaak is; “…. thy world ’s storm troubled sphere”, in de woorden van Emily Bronte in haar gedicht “No coward soul is mine”. De goede levenshouding is gewetensvol, onbaatzuchtig en bonafide: eerlijk, rechtvaardig en zorgvuldig. Voor iemand die geen boodschap heeft aan een God of een gebod van de liefde, gaat het in ieder geval om die goede eigenschappen. Wie niet te goeder trouw is, is te kwader trouw. Het is het een of het ander. En wie onbetrouwbaar is, zal daar vroeg of laat de zure vruchten van plukken. Jezus benadrukt met zijn uitspraak de noodzaak van een gezonde, liefdevolle levensinstelling om daar ook naar te leven.
Wie heeft zal gegeven worden … Wat zal hem of haar gegeven worden? Idealiter is dat levensgeluk. Daarvoor bestaat geen garantie, want de wereld is corrupt. Echter, de wetenschap het goede te doen geeft voldoening en het goede doen geeft een goed geweten. Het bezit van een goed geweten is waardevol, wat elk weldenkend mens zal beamen. Doe nooit iets tegen je geweten in! Daar krijg je spijt van. En hij/zij die niet heeft, alles zal hem/haar ontnomen worden? Wie zich keer op keer bezondigt aan liefdeloosheid of wie kwaadwillig is en blijft, heeft een slecht geweten en wordt nooit echt gelukkig. Dat klinkt plausibel. Of het waar is? Wie zal het zeggen? Wie het voor zichzelf verpest, staat met lege handen.
Copyright © 2024 mr. J. Wedeven, Groningen