9 juli 2021 om 11:24
Jouke de Vries wijt de crisis in de politiek niet zozeer aan een gebrek aan tegenmacht van het parlement, maar meer aan onmacht van de regering. (Er is niet te weinig tegenmacht maar te weinig macht, 8/7). Maar de onmacht van het parlement is wel degelijk een groot probleem. Het parlement wordt lamgelegd vanuit de regering, niet in de laatste plaats door personele unies in strijd met de geest van de grondwet. (Rutte is premier en partijleider, Kaag is minister en partijleider, net als Hoekstra.) De formatie vond aanvankelijk plaats aan de regeringstafel. Dat had niet gemogen.
De neoliberale ideologie heeft zijn tol geëist: publieke en private belangen zijn vermengd, ‘semipublieke instellingen’ staan symbool voor afbraak van de rechtsstaat. De preoccupatie met de bedrijfseconomische denktrant is immoreel en de utilitaristische mentaliteit is onrechtvaardig. Status, kapitaal en commercie worden overgewaardeerd in het neoliberalisme ten detrimente van recht en moraal. Morele herbewapening en fundamentele hervormingen zijn daarom nodig, te beginnen met het afschaffen van de personele unies. De trias politica moet beter functioneren. De wetgever en het bestuur klonteren samen.
De afdeling rechtspraak van de Raad van State oordeelde te legalistisch in de Toeslagenaffaire, maar de uitspraken van de rechter in de Urgenda-zaken zijn mooi: de rechterlijke macht oordeelt onafhankelijk en principieel op grond van het recht op leven. De rechter weegt geen belangen af en hij bemiddelt niet, zoals Jouke de Vries beweert. Dat doen de wetgever en het bestuur en de rechter toetst die afweging marginaal, degelijk gemotiveerd op grond van wet en recht. De rechter bepaalt zijn eigen competentie, en dat is maar goed ook.
Jan Wedeven
Copyright © 2021 mr. J. Wedeven, Groningen